NEON KNIGHT FOREVER:
THE LEGACY OF JOEL SCHUMACHER’S BATMAN DUOLOGY
ABERRACJA CZY INNOWACJA?
AUTOR RECENZJI: JAKUB MICHALIK
Tetralogia filmów o Batmanie nakręconych w latach 1989–1997 to nietypowa seria, dzielona przez fanów i krytyków na dwie dylogie autorstwa Tima Burtona i Joela Schumachera, reprezentujące całkowicie odmienne artystyczne wizje, które spotkały się ze skrajnie przeciwnymi reakcjami widzów. Podczas gdy „Batman” i „Powrót Batmana” to do dziś klasyka kina superbohaterskiego, filmy o Mrocznym Rycerzu od twórcy „Straconych chłopców” były przez lata traktowane jako wstydliwy epizod w historii obrońcy Gotham, „niewłaściwa” interpretacja, kiczowata i campowa, która zdaniem miłośników postaci nie przystawała do udręczonego zamaskowanego mściciela. Innego zdania jest jednak publikujący dla „Gotham w deszczu” Tomasz Żaglewski, autor książek „Kinowe uniwersum superbohaterów” oraz „Superkultura. Geneza fenomenu superbohaterów”. W swojej najnowszej publikacji naukowej „Neon Knight Forever: The Legacy of Joel Schumacher’s Batman Duology” („Neonowy Rycerz na zawsze. Dziedzictwo dylogii Joela Schumachera”) autor przeprowadza szczegółową analizę filmów „Batman Forever” i „Batman i Robin” oraz otaczającego ich dyskursu, aby dowieść, jak bardzo niedoceniane są to dzieła. Zdaniem Tomasza Żaglewskiego dylogia Schumachera stanowi nie tylko wyjątkową, innowacyjną autorską wizję, ale również logiczną kontynuację rozwoju postaci Mrocznego Rycerza.
Autor broni wizerunku Batmana przedstawionego w tych filmach (nazywając go „Neonowym Rycerzem”), zwracając uwagę na fakt, że nie da się mówić o „właściwych” i „niewłaściwych” interpretacjach, skoro przez całą swoją historię, począwszy od debiutu w 1939 roku, obrońca Gotham nie zawsze był mrocznym samotnikiem. Bywał campowy, kolorowy, otwierał się na innych, tworząc Batrodzinę – dokładnie jak w filmach Schumachera. Styl tego reżysera, zdaniem autora, tworzy efekt „żywego komiksu”. Barokowe scenografie i kostiumy, światła neonów i groteskowi przeciwnicy tworzą celowo odrealniony, niepraktyczny świat, który mimo to jest bliższy komiksowemu materiałowi źródłowemu niż trylogia Christophera Nolana.
Książka pozycjonuje również filmy o Batmanie Schumachera w szerszym kontekście jego twórczości. Autor kwestionuje powszechnie przyjęte postrzeganie reżysera jako hollywoodzkiego wyrobnika i zwraca uwagę na jego innowacyjność oraz odważne łamanie schematów gatunkowych, obecne we wszystkich jego dziełach, w tym również w „Batmanie Forever” i „Batmanie i Robinie”. Jednocześnie dostrzega, że dylogia Schumachera nie jest aberracją, ale logiczną kontynuacją filmów Burtona. Tetralogia filmów jako całość przedstawia interesującą ewolucję postaci Batmana. Główny bohater przechodzi w nich drogę od udręczonego samotnika opętanego żądzą zemsty do otwartego na ludzi człowieka, który nie musi być Batmanem, ale chce. Podobnie jak w entuzjastycznie przyjętym przez widzów i krytyków „Batmanie” Matta Reevesa, siejący strach mroczny mściciel wychodzi na światło dzienne, aby stać się symbolem nadziei.
Wszystkie te wnioski są podparte niezwykle szczegółową analizą. Autor cytuje twórców filmów, zawodowych oraz amatorskich krytyków, internetowe komentarze (w tym wyjątkowo wulgarne), a nawet omawia zabawki i gry komputerowe. Dowodzi przez to, że dylogia Joela Schumachera zasługuje na uwagę jako fascynujący rozdział długiej historii Mrocznego Rycerza. Neonowy Rycerz to tylko jedna z wielu interpretacji, która imponuje swoją odwagą oraz innowacyjnością.
Autorem recenzji jest Jakub Michalik. Tytuł magistra filologii angielskiej w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autor pracy poświęconej cechom amerykańskiego gotyku w twórczości Stephena Kinga. Zainteresowania: wielkie dzieła literatury światowej (szczególnie okres amerykańskiego romantyzmu, epoki wiktoriańskiej i modernizmu), socjologia kultury popularnej, gatunek superbohaterski w komiksie i filmie, przekład literacki, historia kina, krytyka filmowa. Fan Batmana.
#ReleaseTheSchumacherCut #BatmanForever
Korekta: Marcin Andrys.
Dziękujemy wydawnictwu akademickiemu Bloomsbury Academic oraz autorowi za udostępnienie książki do recenzji.
Tytuł: Neon Knight Forever: The Legacy of Joel Schumacher’s Batman Duology
Autor: Tomasz Żaglewski
Wydawca: Bloomsbury Academic
Data wydania: 14 grudnia 2023 roku
Objętość: 160 stron
