The Ascendance of Harley Quinn

 

POD BŁAZEŃSKĄ MASKĄ

Gdy Harley Quinn pojawiła się po raz pierwszy w uniwersum DC w 1992 roku, w odcinku „Joker’s Favor” serialu „Batman: The Animated Series”, miała odgrywać zaledwie niewielką rolę pomocniczki Jokera. Nieoczekiwanie jednak zyskała ogromną popularność wśród fanów. W 1999 roku została włączona do oficjalnego kanonu DC i stała się jedną z najważniejszych i najpopularniejszych postaci wydawnictwa. Od tej pory występowała w coraz większej liczbie historii, które zgłębiały jej charakter i rozwijały tę fascynującą postać w zaskakujących, nietypowych, a nawet sprzecznych kierunkach. „The Ascendance of Harley Quinn: Essays on DC’s Enigmatic Villain” to zbiór esejów poświęconych ewolucji tytułowej bohaterki na przestrzeni ostatnich 25 lat. Ich autorzy analizują różne historie z jej udziałem i odkrywają, jak niezwykle złożoną jest postacią.

 

Książka jest podzielona na cztery części. Pierwsza z nich zawiera podstawowe informacje na temat Harley Quinn i opisuje jej występy w różnych mediach – począwszy od telewizji, poprzez komiksy i gry komputerowe, aż po film kinowy „Legion samobójców” z 2016 roku. Druga analizuje toksyczny związek bohaterki z Jokerem. Warto przy tym zwrócić uwagę, że autorem jednego z esejów w tej części („Bride of the Monster. Harley Quinn as a Case of Hybristophilia”) jest współpracujący z blogiem „Gotham w deszczu” Michał Siromski. Trzecia część omawia relacje Harley z innymi postaciami, zwłaszcza Poison Ivy. Czwarta opisuje rozwój jej charakteru i wyglądu w różnych mediach. Piąta część osadza Harley w filozoficznym kontekście, analizując ją jako uosobienie konfliktu między porządkiem i chaosem oraz dobrem i złem.

Sprzeczności tego rodzaju, które autorzy tekstu odkrywają w omawianej postaci, to najbardziej fascynujący aspekt tej książki. Tworzy ona bardzo złożony portret Harley Quinn. Jej postać postrzega się na ogół jako naiwną i bezwolną ofiarę syndromu sztokholmskiego, która mimo to jest obdarzona niezwykłą energią i poczuciem humoru oraz łączy w sobie infantylne zachowanie z seksapilem. Eseje zawarte w tej książce dowodzą, że prawda na jej temat jest znacznie bardziej skomplikowana. Żaden z autorów nie zamyka Harley w jednej, uproszczonej, niepodlegającej wątpliwościom roli. Umiejętnie dowodzą, przywołując różne historie, że jest to bohaterka pełna sprzeczności, co czyni ją jeszcze bardziej fascynującą. Początkowo jej postać wydawała się jednoznaczna: była zmanipulowaną ofiarą, maltretowaną przez psychopatycznego mordercę. Z czasem jednak udowodniła, że sama potrafi kierować swym losem i świadomie wcielać się w różne role. Momentami bywa szaloną, bezwzględną i okrutną kryminalistką, innym razem budzącą sympatię zabawną antybohaterką. Lektura książki pozwoli fanom Harley Quinn odkryć tę postać na nowo i poznać nieznane wcześniej aspekty jej charakteru.

Aby dowieść, jak skomplikowana jest omawiana bohaterka, autorzy przywołują różne komiksowe historie z jej udziałem. Stanowi to kolejną zaletę tej książki, ponieważ oferuje czytelnikom przewodnik po najciekawszych pozycjach wydawnictwa DC Comics z udziałem Harley Quinn, po jakie warto sięgnąć, aby lepiej poznać tę fascynującą postać. Rzecz jasna, autorzy omawiają również odcinki serialu animowanego, gdzie pojawiła się po raz pierwszy. Analizują także, w jaki sposób została przedstawiona w grach komputerowych z serii „Arkham” – choć w tym przypadku nie szczędzą negatywnych uwag.

To krytyczne podejście można również zaobserwować przy okazji omawiania innych wersji bohaterki, co czyni książkę bardziej obiektywną – autorzy nie mają oporów przed zwróceniem uwagi na problematyczne przedstawienie postaci Harley Quinn przez niektórych twórców. Podkreślają między innymi jej uprzedmiotowienie we wspomnianych wcześniej grach komputerowych, w których została sprowadzona do roli obiektu seksualnego. Zwracają też uwagę na niepokojący fakt, że niektóre historie pozbawiają ją podmiotowości i wolnej woli, czyniąc z niej zaślepioną ofiarę. Inne z kolei twierdzą, że Harley sama decyduje o własnym losie, co oznaczałoby, że przemoc, która spotyka ją z rąk Jokera, to również jej wina, konsekwencja wyborów bohaterki. Oskarżenia stawiane przez autorów mogą zachęcić czytelników do refleksji, w jaki sposób w gatunku superbohaterskim przedstawiane są postaci kobiece oraz jak poruszany jest motyw przemocy i odpowiedzialności za nią.

„The Ascendance of Harley Quinn” to wyjątkowo interesująca lektura, dzięki której fani tytułowej bohaterki mogą odkryć wiele nieznanych, zaskakujących aspektów jej charakteru. Książka ilustruje jej ewolucję na przestrzeni 25 lat, odsyłając czytelników do wartych uwagi historii z jej udziałem. Z ich analizy, przeprowadzonej przez autorów esejów, wyłania się niezwykle skomplikowany portret Harley Quinn, niepozbawiony mrocznych elementów. Nie powinno to jednak zrazić jej fanów. Przeciwnie, dzięki tej książce bohaterka stanie się w ich oczach jeszcze bardziej fascynująca i godna uwagi.

Autorem recenzji jest Jakub Michalik. Tytuł magistra filologii angielskiej w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autor pracy poświęconej cechom amerykańskiego gotyku w twórczości Stephena Kinga. Zainteresowania: wielkie dzieła literatury światowej (szczególnie okres amerykańskiego romantyzmu, epoki wiktoriańskiej i modernizmu), socjologia kultury popularnej, gatunek superbohaterski w komiksie i filmie, przekład literacki, historia kina, krytyka filmowa. Fan Batmana.

Korekta: Aleksandra Wucka

Serdeczne podziękowania dla Eurospan Group Turpin Distribution oraz wydawnictwa McFarland za udostępnienie egzemplarza do recenzji.

Tytuł: The Ascendance of Harley Quinn: Essays on DC’s Enigmatic Villain

Redakcja: Shelley E. Barba, Joy M. Perrin

Wydawca: McFarland & Company

Data wydania: 17 października 2017 r.

Objętość: 239 stron

[Suma głosów: 1, Średnia: 5]

Leave a Comment

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *