Autorem artykułu jest Łukasz Chmielewski. Więcej o Chmielu przeczytacie tutaj.
Przez ponad siedemdziesiąt lat swojego istnienia Mroczny Rycerz dorobił się kilku wiernych przyjaciół i wielu zaciekłych wrogów. Jak się nie pogubić? Oto krótki przewodnik po świecie Batmana: ci, których warto znać, ci, których lepiej unikać, miejsca, w które bezpieczniej się nie zapuszczać.
Współpracownicy (niektórzy)
Robin – Timothy Drake, młody chłopak, który przypadkiem wydedukował, że Bruce Wayne i Batman to ta sama osoba. Trzecim Robinem został po długich namowach i testach, ponieważ Mroczny Rycerz nie chciał się na to zgodzić, wiąż rozpamiętując śmierć Jasona Todda. Niedługo później matka Tima została zamordowana na Haiti przez kapłana voo-doo. Po raz kolejny śmierć rodzica sprawiła, że młody człowiek znalazł się w cieniu nietoperza. Koło się zamknęło. W New DC zmieniono jego origin.
Nightwing – Dick Grayson, czyli pierwszy Robin. Po konflikcie ze swoim mentorem i wyrośnięciu ze stroju Cudownego Chłopca, kontynuuje walkę ze złem pod innym pseudonimem i w innym kostiumie. W historii „Prodigal” przejął na krótko pelerynę Nietoperza, jednak Bruce ostatecznie zdecydował, że emerytura może poczekać. Chociaż jest przyjacielem Wayne’a, nie ufa mu do końca. Pracuje jako policjant w miasteczku Bludhaven, sąsiadującym z Gotham City.
Alfred Pennyworth – wierny kamerdyner Wayne’ów. Zaopiekował się Bruce’em po śmierci jego rodziców, a następnie, po latach, pomógł powołać do życia Batmana. Starszy pan o ironicznym poczuciu humoru, niesamowicie inteligentny, dzielący wolny czas między klasykę literatury i mydlane opery. Przez czytelników komiksów uważany prawie jednogłośnie za najciekawszą postać drugoplanową w historii gatunku.
Harold – niemowa z garbem o wyglądzie Quasimodo. Ten z pozoru niedorozwinięty młodzieniec był w rzeczywistości niezwykle uzdolnionym technikiem i elektronikiem. Komputery, samochody i inny sprzęt wykorzystywany przez Batmana nie miał dla niego tajemnic. Mroczny Rycerz uratował go przed linczem, potem Harold mieszkał w Jaskini Nietoperza i pracował dla niego jako „techniczny”. Zginął zamordowany przez jednego z „nowych” przeciwników Batmana o pseudonimie Hush.
The Worst of „Łotrs”
Joker – archnemezis Nietoperza. Wszystko, co robi, podporządkowane jest pognębieniu Batmana, ale zabicie go tak naprawdę raczej nie wchodzi w grę. Zniknięcie Mrocznego to dla Jokera utrata źródła chorej zabawy, czyli sensu życia. Zanim oszalał, był prawdopodobnie bezrobotnym komikiem, którego śmierć żony oraz zdeformowanie twarzy w wyniku wypadku w fabryce chemikaliów popchnęły w szaleństwo. Odpowiedzialny za śmierć Jasona Todda (drugiego Robina), detektyw Sary Essen (żony komisarza Gordona) i wielu innych niewinnych ludzi oraz sparaliżowanie Barbary Gordon. Potwór, ale zarazem postać tragiczna.
Two-Face – niegdyś prokurator okręgowy Harvey Dent, przyjaciel Bruce’a Wayne’a i Jamesa Gordona, jeden z niewielu sojuszników Batmana wśród władz Gotham City. Po poparzeniu połowy twarzy kwasem przez gangstera, u Denta uaktywniało się ukrywane od dawna rozdwojenie jaźni, w wyniku, którego kontrolę nad jego poczynaniami przejęła zła strona jego osobowości. Two-Face to psychopata z obsesją na punkcie cyfry dwa i przypadkowości ludzkiego życia.
Scarecrow – profesor Jonathan Crane, czyli psychiatra prowadzący kompleksowe badania nad uczuciem strachu. Po wyrzuceniu go z uniwersytetu postanowił zastosować swoje teorie w praktyce, eksperymentując na ludziach. Osobowość psychopatyczna, która uwielbia straszyć.
Riddler – Edward Nygma, czyli kolejny przestępca w kostiumie, prowadzący grę z policją i Batmanem. Popełniając zbrodnie pozostawia po sobie ślady w formie wymyślnych zagadek, dobrze się przy tym bawiąc.
Mr Zsasz – seryjny morderca, radośnie oddający się swojemu hobby. Jego ciało jest pokryte nacięciami – każde z nich to symbol jednego z zabójstw, które popełnił.
Ventriloquist – niespotykanie spokojny człowiek, manipulowany przez własną drewnianą kukiełkę o skłonnościach psychopatycznych, Scareface’a, zarządzającą za jego pośrednictwem jednym z największych gangów w Gotham City.
Penguin – Oswald Chesterfield Cobblepott, dystyngowany złodziej przypominający wyglądem pingwina, używający śmiercionośnych parasoli. Lider świata przestępczego i pomysłodawca większości nielegalnych interesów.
Mr Freeze – dr Victor Friese. Biolog zajmujący się problematyką hibernacji, który poddał temu zabiegowi swoją nieuleczalnie chorą żonę. Niestety, wypadek w laboratorium sprawił, że doktor może funkcjonować tylko w zbroi utrzymującej jego ciało w temperaturze poniżej zera. W skutek tego naukowiec oszalał, a wraz z jego ciałem zamarzły w nim wszelkie ludzkie uczucia.
Dziewczyny
Catwoman, czyli Selina Kyle. Włamywaczka w kocim uniformie, kiedyś przedstawiana jako przeciwnik Nietoperza, obecnie jego zdeklarowany sprzymierzeniec ze swoistym kodeksem moralnym. Obrońca sprawiedliwości – okradająca bogatych dla radości płynącej ze złodziejskiego rzemiosła. Z Batmanem łączy ją wzajemna fascynacja o seksualnym podtekście.
Talia – córka R’as al Ghula. Kocha Bruce’a Wayne’a, jednak nie może wyzwolić się spod wpływu swojego szalonego ojca. Podobnie jak ojciec jest nieśmiertelna. W komiksie „Batman: Son of the Demon” Nietoperz miał z nią dziecko, publikacja została jednak wycofana z oficjalnej historii postaci. Potem fabularny motyw przywrócono do oficjalnego kontinuum.
Barbara Gordon – córka Jamesa Gordona. Do momentu postrzelenia przez Jokera, które zakończyło się dla niej wózkiem inwalidzkim, działała jako Batgirl. Nadal pracuje dla Batmana jako Oracle (Wyrocznia) – obsługująca centrum informacji Nietoperza. W New DC znów może chodzić i kontynuuje walkę z przestępczością jako Batgirl.
Huntress – Helena Bartinelli, córka mafiosa nienawidząca gangsterów. Naucza angielskiego w slumsach oraz działa jako zamaskowany pogromca zbrodni, nie przebierający w środkach. Podkochuje się w Mrocznym Rycerzu, który nie ufa jej ze względu na stosowane przez nią metody.
Poison Ivy – dr Pamela Isle, szaleniec z tytułem naukowym. Socjopatyczna niewiasta uważająca, że ludzie powinni ustąpić miejsca na Ziemi roślinom. Prowadzi nielegalne eksperymenty, wcielając w życie swoje chore teorie. Kocha nienawidzić Batmana, a może nienawidzi kochać.
Dr Leslie Thompkins – lekarka, przyjaciółka Thomasa Wayne’a. To ona, wraz z Alfredem Pennyworthem, zaopiekowała się małym Brucem po śmierci jego rodziców. Zna sekretną tożsamość Wayne’a, przywraca go do zdrowia po szczególnie ostrych starciach.
Shiva – obok Batmana, najniebezpieczniejszy zabójca na świecie; z tym, że Nietoperz nie używa swoich niezwykłych umiejętności, aby zabijać, a Shiva wręcz przeciwnie. Zawodowy morderca, pobierała nauki u tych samych mistrzów walk, co Bruce Wayne. Generalnie nie wchodzi w drogę Nietoperzowi, jednak kiedyś pomogła mu powrócić do formy po rekonwalescencji złamanego kręgosłupa. Dodajmy, że bohater prawie przypłacił życiem jej pomoc.
Vicky Vale – fotoreporterka i wielka miłość Bruce’a Wayne’a. Niestety, w finale ich długiego romansu dziewczyna stwierdziła, że milioner jest mało ciekawą osobowością. Gdyby tylko wiedziała… Ale Batman, jak zwykle, nie pozwolił Wayne’owi wyjawić prawdy.
Miasto
Gotham City – rodzinne miasto Bruce’a Wayne’a. Metropolia, która, jak twierdzi Batman, należy do niego. Wizualnie to wymieszanie stylów art deco, gotyku i stylu nowoczesnego, czyli architektoniczny misz-masz, mieszczący w swoich ramach wszystko, od średniowiecznej katedry po drapacze chmur. Miasto, w którym niebezpiecznie jest mieszkać. Zdarza się, że Gotham jest bohaterem drugoplanowym opowieści z Nietoperzem – tak było w znakomitej historii „Mroczny Rycerz Mrocznego Miasta”, w której metropolia okazała się żyjącą istotą, która doprowadziła do pojawienia się Batmana. Gotham City to przerobiony na potrzeby komiksu Nowy Jork, który zresztą właśnie w ten sposób określany jest w żargonie nowojorczyków. Ku uciesze wiernych fanów komiksu, nazewnictwo ulic i różnych ważnych punktów pochodzi od nazwisk artystów tworzących komiksy o Batmanie, przykładowo: park Robinsona, czy ulica Spranga.
Najlepsze komiksy o Batmanie wydane w Polsce
„Zabójczy żart”, scenariusz: Alan Moore, rysunki: Brian Bolland. Komiks dla starszych odbiorców. Mroczna opowieść o relacjach pomiędzy Nietoperzem i jego największym antagonistą, Jokerem. W retrospekcjach przedstawiono wypadki, które doprowadziły do pojawienia się psychopaty. Joker usiłuje udowodnić swój punkt widzenia, że pomiędzy normalnością a szaleństwem istnieje bardzo cienka granica. Wybitny scenariusz o poruszającym finale plus znakomite, wręcz fotorealistyczne rysunki Bollanda, tworzą komiks niezwykły, obowiązkowy nie tylko dla komiksomaniaków. Wydany przez TM-Semic jako „Batman 1/91” i Egmont Polska.
„Powrót Mrocznego Rycerza”, scenariusz i rysunki: Frank Miller. Po dziesięciu latach przerwy Bruce Wayne powraca do kostiumu Nietoperza. Tym razem jego krucjata prowadzi do rewolucji oraz ostatecznych starć z Jokerem, Two-Facem i Supermanem. Wielki klasyk światowego komiksu. Wydany dwukrotnie przez Egmont Polska.
„Mroczny Rycerz Mrocznego Miasta”, scenariusz: Peter Milligan, rysunki: Kieron Dwyer. Niepokojąca opowieść o mieście, które stworzyło swojego bohatera. Riddler, usiłujący wykorzystać Nietoperza dla sprowadzenia demona, okazuje się marionetką w rękach o wiele bardziej złowrogiej siły. Horror na znakomitym poziomie wydany przez TM-Semic jako „Batman – 8/91”
„Śnieg i lód”, „Śmieci”, „Aborygen”, „Ekstaza”, „Szczurołap”, „Obrzęd przejścia”, „Sprawa Syndykatu Chemicznego”, „Kryzys tożsamości”, „Gorączka”, „Debiut”, „Precz z herosami”, „Ostatni Arkham”; scenariusze: Alan Grant i John Wagner, rysunki: Norm Breyfogle. Historie o publicystycznym zacięciu, poruszające problemy społeczne w rodzaju niszczenia środowiska, rasizmu, pracoholizmu i narkomanii plus rewelacyjne starcia z Penguinem, Ratcatcherem i Ventriloquistem. Znakomicie poprowadzona akcja, zmuszająca do przemyślenia pewnych spraw. Wydane przez TM-Semic w numerach 2/91, 5/91, 7/91, 10/91, 11/91, 12/91, 1/92, 2/92, 6/92, 2/93, 3/93, 1/94, 2/94 serii „Batman”.
„Twarze”, scenariusz i rysunki: Matt Wagner. Two-Face kontra Batman po raz kolejny – bardzo smutna opowieść. Wydane przez TM-Semic jako „Batman – 4 i 5/98”
„Black & White” – pierwszy zbiór ośmiostronicowych historii o Batmanie w wykonaniu gwiazd komiksowego świata – m.in. Billa Sienkiewicza, Briana Bollanda, Katsushiro Otomo, Richarda Corbena, Neila Gaimana, Simona Bisleya czy Bruce’a Timma. Wydane przez TM-Semic jako „Wydanie specjalne 1 i 2/97”
„Batman versus Predator”, scenariusz: Dave Gibbons, rysunki: Andy Kubert. Starcie Mrocznego Rycerza z kosmicznym łowcą znanym z filmu Johna McTiernana. Wydane przez TM-Semic jako „Wydanie Specjalne 2/93”.
„Sanctum”, scenariusz: Dan Raspler, rysunki: Mike Mignola. Mroczny Rycerz, ścigając psychopatę, trafia na pewien cmentarz – tam przychodzi mu zmierzyć się z potęgą Starych Bóstw (inspiracja twórczością H.P. Lovecrafta). Wydane przez TM-Semic jako „Batman – 12/94”.
„Batman/Judge Dreed – Sąd nad Gotham”, scenariusz: Alan Grant i John Wagner, rysunki: Simon Bisley. Spotkanie Nietoperza z policjantem z alternatywnego świata – Sędzią Dreddem. Obaj bohaterowie muszą przeciwstawić się połączonym siłom morderczego Judge Death i sekundującego mu Scarecrowa, aby uratować Gotham City. Genialne dialogi, rewelacyjne ilustracje Bisleya i Scarecrow filmujący wszystko kamerą. Czarny humor najwyższej próby. Wydane przez TM-Semic jako „Wydanie Specjalne 4/93”.
„Rycerz nawiedzany”, scenariusze: Jeph Loeb, rysunki: Tim Sale. Historie stworzone specjalnie z okazji święta Halloween opowiadające o trzech Świętach Zmarłych w życiu Batmana. Cudowne, nastrojowe opowieści łączące odwołania do „Alicji w Krainie Czarów” Carrola i „Opowieści wigilijnej” Dickensa z esencją komiksów o Mrocznym Rycerzu. Wydany częściowo przez TM-Semic jako „Halloween – Top Komiks 5/99” i w całości przez Egmont Polska.
„Rok pierwszy”, scenariusz: Frank Miller, rysunki: David Mazzucchelli. Pierwszy rok działalności Bruce’a Wayne’a w kostiumie. Komiks o tym, jak rodziła się przyjaźń dwóch twardzieli – Batmana i porucznika Gordona oraz o tym, jak sami przeciw wszystkim postanowili zmienić oblicze Gotham City. Wydany przez Egmont Polska.
„Azyl Arkham”, scenariusz: Grant Morrison, ilustracje: Dave McKean. Bardzo mroczna i przygnębiająca historia o ośrodku dla psychicznie chorych przestępców i o tym, jak rodzi się szaleństwo. Psychopaci, pod przewodnictwem Jokera, przejmują kontrolę nad Arkham i biorą personel medyczny za zakładników. Batman, aby uratować niewinnych ludzi, musi wejść w paszczę lwa. Wydany przez Egmont Polska.
„All-Star Batman i Robin Cudowny Chłopiec”, scenariusz: Frank Miller, rysunki: Jim Lee. O tym, jak Dick Grayson został Robinem, w kontrowersyjnej wizji mistrza Millera. Ostry, genialny komiks ze znakomitymi rysunkami pana Lee, pomimo tytułu zalatujacego pedofilią. Wydany przez Egmont Polska.
„Rozbite miasto”, scenariusz: Brian Azzarello, rysunki: Eduardo Risso. Twórcy znakomitej serii „100 naboi” tym razem wzięli na warsztat Mrocznego Rycerza. Wyszło świetnie, zagadkowo, kryminalnie, tak jak w ich sztandarowej serii. Dzieło, choćby ze względu na przepiękne rysunki Risso. Wydany przez Egmont Polska.
„Long Halloween” i „Dark Victory”, scenariusz: Jeph Loeb, rysunki: Tim Sale. Opowieść o upadku prokuratora Harveya Denta i o tym, jak stał się tym, czego tak bardzo nienawidził. Historia narodzin Two-Face’a połączona ze śledztwem Batmana w sprawie seryjnego mordercy, likwidującego członków mafii – Holidaya. W planach wydawniczych oficyny Mucha Comics.
Jaskinia Nietoperza
Tajna baza wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt komputerowy, laboratorium kryminologiczne oraz osprzęt bojowy. Umieszczona w jaskini pod rezydencją Wayne’ów, posiada jedno wejście z posiadłości i inne dla samochodu, ciągnące się tunelem jakiś kilometr dalej. Zawiera również symbole największych przeciwników, aby przypominały, że zło czuwa, oraz uniform drugiego Robina w gablocie – hołd dla poległego żołnierza.