ŚWIAT KOMIKSÓW OKIEM NEW YORK TIMESA
Trudno jednoznacznie ocenić książkę taką jak ta. Ba, jakże istotnym pozostaje pytanie, jak właściwie zaklasyfikować The New York Times: History of Comic Books Bo to bardziej zbiór wycinków z gazet, niż cokolwiek innego. Nie powieść, nie literatura faktu jako taka przyglądająca się wzmiankom o komiksach w prasie, a właśnie kolekcja tekstów poświęconych temu tematowi. I, jak się pewnie domyślacie, wszystkie zaczerpnięte z jednego tylko tytułu – The New York Timesa. Za to trzeba przyznać, że to kawał ciekawej lektury, która stanowi też udany, choć nie pozbawiony minusów, przekrój amerykańskiego medium opowieści graficznych.
O treści właściwie trudno jest cokolwiek napisać. W skrócie rzecz ujmując, mamy tutaj wybór tekstów (bo oczywiście nawet nie ma co marzyć, że będą to wszystkie wzmianki – wyobrażacie sobie, jakie to musiałoby być tomiszcze?) z lat 1940-2018. Tekstów różnorodnych, ale bardziej okołokomiksowych, niż stricte poświęconych konkretnym zeszytom czy fabułom. A wszystko to, oczywiście, ułożone chronologicznie i pokazujące, że świat amerykańskiego komiksu wcale nie ogranicza się jedynie do kolorowych pisemek z przygodami odzianymi w barwne trykoty herosów, a wielka machina wpływająca nawet na tych, którzy nie czytują podobnych rzeczy.
Dlaczego to The New York Timesa wybrano jako źródło artykułów dla tej pozycji, nikogo nie powinno dziwić. Ta założona w 1851 roku i wyróżniona łącznie 127 nagrodami Pulitzera gazeta do dziś uważana jest za jedną z najważniejszych w dziejach. Pismo o tej renomie to więc doskonałe źródło wszelkiej maści materiałów, komiksowych także. Bo nawet kiedy wydawane w formie zeszytów opowieści graficzne były wyklinane i odżegnywane od czci i wiary, zawsze stanowiły nieodzowną część amerykańskiej popkultury.
Całość otwiera tekst o nadmuchiwanym gigantycznym Supermanie, który stał się główną atrakcją słynnej parady Macy’s, zamyka zaś rozległa recenzja Czarnej Pantery, zwieńczona wspomnieniem o zapomnianym afroamerykańskim komiksiarzu Billym Grahamie. To, co rozciąga się pomiędzy stanowi naprawdę rozległy przegląd tematów. Co ciekawe, nie znajdziecie tu żadnych komiksów prasowych, a fragmenty jakichkolwiek dzieł zostały ograniczone do niezbędnego minimum. Dużo jest tu za to informacji o ekranizacjach, zarówno tych doskonale nam znanych, jak i kojarzonych jedynie przez zagorzałych fanów tematu. Są tu teksty o twórcach, znalazły się wzmianki o Comic Code, możecie przeczytać krótki zarys historii komiksu napisany w 1976 roku, śmierciach znanych osób powiązanych z komiksem (zarówno twórców np. Will Eisner, jak i np. aktorów znanych z filmowych adaptacji, jak Christopher Reeve) itd., itd.
Jednocześnie ukazane zostają też zmiany zachodzące w branży komiksowej na przełomie lat. Cenzura, poruszanie tematyki homoseksualnej, dostosowywanie bohaterów i opowieści do nowych czasów… Najwięcej miejsca poświęcono w tym wszystkim Supermanowi – cóż, w końcu to od niego zaczął się gatunek superhero, więc nie ma się czemu dziwić, prawda? – ale i fani innych postaci od Batmana i Wonder Woman, przez X-Men i Spider-Mana, a na Chew skończywszy, znajdą tu coś dla siebie. In minus należy zaliczyć jednak fakt, że wielu przełomowym opowieściom nie poświecono zbyt wiele miejsca, jeśli w ogóle. Trochę za mało też w tym wszystkim skupienia na współczesnych komiksach bez kontekstu filmowych hitów Marvela i DC, ale nie jest to coś, co szczególnie by przeszkadzało.
Na koniec jeszcze kwestia, jak to wszystko wygląda. W skrócie: mamy tu po prostu przedruki stron z gazety, a co za tym idzie, History of Comic Books zawiera teksty nie tylko komiksowe, ale i inne, sąsiadujące z nimi na stronach. Prasowych reklam, swoją drogą, też nie brakuje. Jeśli zaś chodzi o sam wygląd, ponad połowa materiału jest czarnobiała, za to na pewno nie można narzekać na brak ilustracji. Dla miłośników komiksów to kawał dobrej lektury, sentymentalna podróż w czasie i okazja do poznania kilku ciekawych faktów, o których nie mieliście pojęcia. Warto po nią sięgnąć.
Autorem artykułu jest Michał Lipka. Rocznik 88. Z komiksów nigdy nie wyrósł, choć pasjami czyta powieści i sam także stara się pisać. Ma na koncie kilka publikacji, scenariusz komiksowy też zdarzyło mu się popełnić, ostatnio jednak przede wszystkim skupia się na recenzjach i publicystyce, pisanych m.in. dla prowadzonego przez siebie bloga Książkarnię.
Korekta: Marcin Andrys
Serdeczne podziękowania dla New York Timesa (a zwłaszcza George’a Gena Gustinesa) za udostępnienie egzemplarza do recenzji.
Tytuł: History of Comic Books
Wydawca: NYT Press
Data wydania: 2018 r.
Liczba stron: 162
Format: 15″ x 12.5″
Oprawa: twarda
Druk: kolor
Cena: 90$
